Czym jest a czym nie jest Coaching

Istnieje wiele definicji coachingu. Coachowie używają różnych wyjaśnień, by opisać, czym jest coaching. Wielu z nich twierdzi, że uprawia coaching, lecz w rzeczywistości szkoli, doradza, uczy, ocenia, zarządza. Odróżnienie coachingu od innych form wspierania rozwoju może być trudne, szczególnie jeżeli nie spotkaliśmy się z klasyczną formą coachingu. Całe to zamieszanie z definicją sprawia, że przychodzą do mnie klienci, którzy faktycznie potrzebują czegoś innego niż coaching, czasami doradztwa, a innym razem porady psychologa. Praca zaczyna się więc od wyjaśnienia definicji coachingu i jej najważniejszych elementów.

COACHING DROGI

„W coachingu chodzi o wspieranie ludzi w przebyciu drogi prowadzącej do osiągnięcia celu. Chociaż coach towarzyszy klientowi w podróży, to nie kieruje klientem i nie podpowiada klientowi, co ma robić, aby zrealizować swój cel. Zadaniem coacha jest wspieranie klienta w samodzielnym dokonaniu zamierzonej zmiany”.

Istnieje kilka ważnych elementów tej definicji, które mówią nam o istocie tego, czym jest, a czym coaching nie jest. Na samym wstępie trzeba zauważyć, że jest to proces dobrowolny. Zarówno klient, jak i coach, muszą sami zdecydować, czy chcą wspólnie pójść drogą, by dotrzeć do celu. Nikt nikogo nie powinien przymuszać do rozpoczęcia coachingu. Czasami tak się dzieje i niestety jest to pogwałceniem zasad etycznych charakterystycznych dla procesu coachingowego.

Kolejną kluczowym elementem definicji coachingu jest nawiązanie relacji. Wspólne podróżowanie nie jest możliwe bez poczucia więzi. Ważne, aby dokładnie określić kluczowe aspekty tej relacji, jej granice, zasady, wartości, aby uzyskać jak najlepszy wynik. Można to zrobić ustnie lub pisemnie, określając tak zwany kontrakt dla procesu coachingowego.

Najważniejszy w procesie coachingowym jest oczywiście cel klienta – bowiem w coachingu nie chodzi o to, aby sobie pogadać. Cel klienta jest kluczowy dla procesu i stanowi azymut, do którego wspólnie z coachem zmierza klient. Jednym z moich pierwszych klientów była kobieta, która dużo mówiła. Okazało się, że tak naprawdę mogę siedzieć, kiwać głową, a ona przez całą sesję będzie mówić, po czym ja na końcu wezmę za to pieniądze, a ona wyjdzie zadowolona. Pojawia się więc czasami pokusa, żeby siedzieć, słuchać i zarabiać. Coach ma jednak wspierać klienta, aby pokonał on pewną drogę i dotarł do celu. Jeśli ten cel nie został określony, to nie ma mowy o prawdziwym coachingu.

JAK WYGLĄDA COACHING NA TLE INNYCH FORM ROZWOJU ZAWODOWEGO?

Dla porównania przytoczę definicje innych form wspierania rozwoju człowieka, często mylonych z coachingiem:

• MENTORING – udzielanie rad przez bardziej doświadczoną w danej dziedzinie osobę. Mentor jest ekspertem. Prezentowane przez niego zachowania stanowią wzorzec. Mentoring wspomaga rozwój kompetencji zawodowych. Metody tej bardzo często używa się w firmach do wprowadzania pracowników na nowe stanowiska.
• DORADZTWO – w przypadku doradztwa mamy do czynienia z pracą z klientem nieusatysfakcjonowanym swoim życiem zawodowym lub prywatnym, potrzebującym przewodnictwa, wsparcia, rady doradcy. Doradca jest ekspertem w dziedzinie, w której udziela wsparcia.
• TERAPIA – najczęściej ukierunkowana jest na poszukiwanie przyczyn aktualnego stanu w przeszłości, aby dokonać pożądanych zmian. Terapeuta stawia się w pozycji znawcy, eksperta i przejmuje część odpowiedzialności za wynik terapii. Terapeuta pracuje często na doświadczeniach z przeszłości i tym różni się od coacha.
• CONSULTING – konsultant zapewnia ekspertyzę i rozwiązuje problemy biznesowe lub pomaga w rozwoju biznesu jako całości. Konsultant nie pracuje z jednostkami, ale pomaga w rozwoju biznesu jako większej całości.
• NAUCZANIE – nauczanie jest przekazywaniem wiedzy uczniowi przez nauczyciela. Nauczyciel wie coś, czego nie wie uczeń. Odwrotnie dzieje się w przypadku coachingu. Klient jest ekspertem i to klient zna odpowiedzi, a nie coach.

ZADANIE

Napisz własnymi słowami, czym jest, a czym nie jest coaching.